Жигар ёғли гепатози: пайдо бўлиш сабаблари, хавфли томонлари ва унга қарши курашиш усуллари

Жигар ёғли гепатозининг пайдо бўлиш сабаблари, хавфли томонлари ва унга қарши қандай курашиш керак?

Бу ҳақда Миллий тиббиёт маркази терапевти, олий тоифали шифокор Нодира Джураева маълумотлари:

Жигар ёғли гепатози бугунги кунда кўпчиликнинг дуч келадиган муаммоларидан бири бўлиб, у кўпинча соғлиқ ва ҳаёт сифатининг ёмонлашишига олиб келади.

Жигар ёғли гепатози нима?

Жигар ёғли гепатози — бу жигарда ёғларнинг ҳаддан ташқари кўп тўпланиши натижасида юзага келадиган касалликдир. Ушбу ҳолат метаболизм бузилиши билан боғлиқ бўлиб, жигар ҳужайраларининг ёғ билан тўлиб кетиши натижасида жигар тўқималарида яллиғланиш ва қаттиқлашишга олиб келиши мумкин. Бу эса жигар фаолиятининг ёмонлашиши ва турли касалликларга сабаб бўлади.

Жигар ёғли гепатозига нима сабаб бўлади?

Жигар ёғли гепатозининг асосий сабаблари қуйидагилар бўлиши мумкин:
• Нотўғри овқатланиш: ёғли, қовурилган ва юқори калорияли озиқ-овқатлар билан нотўғри овқатланиш жигарда ёғлар тўпланишига олиб келади.
• Кам ҳаракатли ҳаёт тарзи: жисмоний фаолликнинг пастлиги ҳам жигар фаолиятига салбий таъсир қилади.
• Ортиб кетган тана вазни ва семизлик: ортиқча вазн билан боғлиқ метаболик муаммолар жигар ёғланишининг асосий сабаби ҳисобланади.
• Спиртли ичимликларни кўп истеъмол қилиш: алкогол жигарга зарар етказиб, ёғлар тўпланишига сабаб бўлади.
• Қандли диабет ва бошқа метаболик синдромлар: бу касалликлар жигар ҳужайраларида ёғлар тўпланишига олиб келиши мумкин.

Жигар ёғли гепатозининг хавфли томонлари

Жигар ёғли гепатози вақт ўтиши билан қуйидаги хавфли ҳолатларга олиб келиши мумкин:
• Жигар циррози; жигарда қаттиқлашиш ва чандиқ тўқималар пайдо бўлиши.
• Жигар етишмовчилиги: жигар етарлича фаолият қилмаслиги ва организмнинг зарарли моддаларни йўқ қила олмаслиги.
• Жигар саратони: гепатоз вақтида ривожланадиган яллиғланишлар ва ўзгаришлар жигарда ўсма пайдо бўлиш хавфини оширади.

Жигар ёғли гепатозининг аломатлари

Дастлабки босқичларда жигар ёғли гепатози кўпинча ҳеч қандай белгиларсиз кечади. Аммо касаллик ривожланган сари қуйидаги аломатлар пайдо бўлиши мумкин:
• Доимий чарчоқ ва ҳолсизлик
• Қорин соҳасида оғриқ ва ноқулайлик
• Тери ва кўз оқининг сарғайиши (гипербилирубинемия)
• Нафас қисиши ва умумий безовталик
• Сабабсиз килограмм ортиши ёки камайиши

Жигар ёғли гепатозига қарши қандай курашиш керак?

Жигар ёғли гепатозига қарши курашда муҳим қадамлар:
• Овқатланиш тартибини ўзгартириш: ёғли ва қовурилган таомлардан воз кечиш, кўпроқ сабзавот ва тўйинган ёғлар билан бойитилган маҳсулотлар истеъмол қилиш керак. Айниқса, антиоксидантларга бой маҳсулотлар жигарнинг фаолиятини қўллаб-қувватлайди.
• Жисмоний фаолликни ошириш: жисмоний машқлар орқали метаболизмни яхшилаш ва жигар функциясини тиклашга ёрдам бериш мумкин.
• Зарарли одатларни тарк этиш: спиртли ичимликлардан воз кечиш ва чекишни ташлаш жигар учун катта фойда келтиради.
• Тиббий ёрдам: гепатозни ташхислаш ва даволаш учун шифокор билан маслаҳатлашиш зарур. Зарур ҳолларда махсус препаратлар белгиланиши мумкин.

Жигар ёғли гепатозига қарши курашда энг муҳим нарса соғлом турмуш тарзига риоя қилиш ва даволанишни шифокор назорати остида амалга оширишдир. “Замин” янгиликларини “Инстаграм”да кузатиб боринг