Исландияликлар нега қариндош билан учрашмайди?

Исландия – нафақат гўзал табиати ва вулқонлари билан машҳур, балки аҳолисининг генетик таркиби жиҳатидан ҳам жаҳондаги энг ноёб мамлакатлардан бири ҳисобланади. Бу мамлакатда яшовчиларнинг аксарияти умумий бир неча аждодларга эга бўлиб, уларнинг генлари авлоддан-авлодга кўчиб келган, лекин янгиланиш имконияти жуда кам бўлган.

Айни шу омил Исландияни генетик нуқтаи назардан “яқин қариндошлар жамияти”га айлантирган. Натижада, мамлакатда ирсий касалликларнинг тарқалиш хавфи бошқа жойларга нисбатан юқорироқ. Бу эса одамлар орасида алоҳида онгли муносабатни вужудга келтирган.

Бугунги кунда Исландияда ажойиб “ёрдамчи механизм” ишлаб чиқилган — геном маълумотлар базаси. Бу тизим орқали ҳар бир фуқаро ўз ДНКси ҳақида аниқ маълумотга эга бўлиши ва қариндошлик даражасини тезда аниқлаши мумкин.

Ҳатто шундай ҳолатлар кузатилади: икки инсон танишув жараёнида телефонларини "уриштириб", қариндошлик даражасини текшириб олишади. Агар натижага кўра улар ўзаро яқин қариндош бўлиб чиқса, муносабат шундоқ тугайди. Бу ҳолат шўх ҳазил эмас, балки Исландия жамиятида одатий, реал эҳтиёт чораси ҳисобланади.

Генетик муаммоларга нисбатан бундай жиддий муносабат мамлакатда онкологик ва ирсий касалликларни олдини олиш борасида катта самара бераётгани айтилмоқда.

Мутaxассислар таъкидлашича, бу каби ёндашув нафақат шахсий соғлиқ, балки келажак авлод саломатлиги учун ҳам муҳим аҳамиятга эга.

Нима учун бу муҳим?
– Исландияда аҳоли сони нисбатан кам ва генофонд тор доирада шаклланган.
– Генлар ўзаро "айланади", лекин ташқи аралашув кам, яъни янгиланиш имконияти чекланган.
– Ирсий касалликлар хавфи юқори бўлгани учун ҳар бир муносабат хавфсизлик нуқтаи назаридан баҳоланади.

Хулоса: Исландияликлар учун нафақат шахсий эҳтирос, балки генетик хавфсизлик ҳам муҳим. Балки бу дунёдаги энг илмга асосланган танишув маданиятларидан биридир. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!